شناسایی جوامع گیاهی جنگل پرک لرستان با استفاده از روش های کمی

سابقه و هدف: طبقه بندی جوامع گیاهی از مهم ترین موضوعات در اغلب مطالعات بوم شناسی گیاهی است. در این مطالعات، تجزیه و تحلیل پوشش گیاهی بر پایه ی آمار و احتمالات انجام می گیرد که لازمه ی آن داده های حاصل از نمونه برداری غیر اریب است. مطالعه حاضر با استفاده از توزیع تصادفی واحدهای نمونه برداری در مونه های گیاهی در منطقه مورد مطالعه انجام شده است. و هدف آن شناسایی جوامع گیاهی، بررسی تنوع زیستی و عوامل مهم در پراکنش جوامع گیاهی می باشد. مواد و روش ها: منطقه مورد مطالعه جنگل پرک، به مساحت 2920 هکتار در جنوب غرب شهرستان خرم آباد واقع شده است. به منظور جمع آوری اطلاعات پوشش گیاهی علفی، نمونه برداری به روش تصادفی مونه بندی شده انجام شد. بدین منظور بر اساس تفاوت های موجود در فیزیونومی و ساختار پوشش گیاهی چهار تیپ بلوط -گرامینه، بلوط- افرا- گلابی، بلوط- گون- دافنه و بلوط- کلاه میرحسن- شن شناسایی شدند. سپس در هر تیپ قطعات نمونه ای به صورت کاملاً تصادفی مستقر گردید. نمونه برداری در بهار و تابستان 1390 انجام شد. درمجموع 40 قطعه نمونه چهار مترمربعی و 29 قطعه نمونه 400 مترمربعی برداشت گردید. سپس با استفاده از روش های تجزیه و تحلیل دوطرفه گونه های شاخص و آنالیز تطبیقی قوس گیری شده تعداد چهار گروه بوم شناختی مشخص گردید. بعد از تعیین گروه های بوم شناختی برای هر گونه در هر گروه بوم شناختی، ارزش شاخص گونه های گیاهی مشخص شد. سپس در سطح هر گروه، شاخص های غنای گونه ای، تنوع شانن- واینر و سیمپسون و یکنواختی اسمیت و ویلسون محاسبه گردید. برای تعیین مهم ترین عامل فیزیوگرافی تأثیرگذار از بین متغیرهای مورد اندازه گیری از روش تجزیه ی مؤلفه های اصلی استفاده شد. یافته ها: بر اساس نتایج گونه های شاخص گروه اول acer monspesulanum l.، bromus tomentellus l. ، colchicum persicum baker، .euphorbia orientalis l و pyrus syriaca boiss. گونه های شاخص گروه دوم euphorbia sororia schrenk، minuartia hamata (hausskn.) mattf، quercus brantii lindl و valerianella vesicaria (l.) moench گونه های شاخص گروه سوم agropyrun repens (l.) p.beauv، daphne mucronata royal، echinops orientalis trutv، polygonum aviculare l.، stachys ballotiformis vatke، thalictrum sultanabadense stapf و گونه های شاخص گروه چهارم acantholimon brachystachyum boiss. in bunge، acanthophyllum kurdicum boiss. & hausskn. in boiss.، ferulago angulata (schlecht.) boiss. و lonicera nummularifolia jaub. & spach معرفی شدند. نتایج نشان داد که بیش ترین مقادیر شاخص های غنا و تنوع گونه ای مربوط به گروه اول بوده و گروه دوم نیز دارای بیش ترین شاخص یکنواختی است. همچنین نتایج آنالیز واریانس یک طرفه نشان داد که گروه های بوم شناختی مختلف ازنظر شاخص های غنا، تنوع شانن-وینر و شاخص یکنواختی اسمیت– ویلسون دارای اختلاف معنی دار می باشند. نتیجه گیری: به طورکلی می توان گفت که نتایج تجزیه و تحلیل دوطرفه گونه های شاخص و آنالیز تطبیقی قوس گیری شده با بهره گیری از نمونه غیر اریب، با واقعیت های موجود در رویشگاه پرک به لحاظ پوشش گیاهی و عوامل فیزیوگرافیک هم خوانی دارد. تغییرات در شرایط محیطی عرصه مورد مطالعه منجر به تغییرات مشخصی در گروه های بوم شناختی تفکیک شده به لحاظ ترکیب گونه ای شده است. در این مطالعه با توجه به نتایج حاصل از تجزیه ی مؤلفه های اصلی ارتفاع از سطح دریا به عنوان مهم ترین عامل فیزیوگرافی تأثیرگذار بر پراکنش گروه های بوم شناختی معرفی گردید.